Հիշարժան տարեթվեր
Ապրիլի 28-ը Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր
Ամեն տարի ապրիլի 28-ը Ռուսաստանում նշվում է որպես Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր կամ Քիմիական անվտանգության օր:
Այդ օրվա հաստատման առիթ են ծառայել, դժբախտաբար, ողբերգական իրադարձություններ, որոնք տեղի են ունեցել1974 թ. Նովոչեբոկսարկսում (Չուվաշիա) քիմիական զենքի գործարանում: Ռուսաստանում շրջակա միջավայրում մարդկանց անվտանգ ապրելու իրավունքը երաշխավորված է ՌԴ Սահմանադրությամբ։
Այդ ժամանակ՝ 1974 թ. ապրիլի 28-ին, զենքի նոր խմբաքանակի թողարկման ժամանակ հրդեհ տեղի ունեցավ. գործարանում այրվեց «արտադրանքի պատրաստ» թերակառույց արտադրամասը: Այրվեցին շատ ավիացիոն ռումբեր՝ լցոնած վտանգավոր և թունավոր V-գազով, և շրջակա միջավայր ընկան մի քանի տոննա թունավոր նյութեր: Միայն երջանիկ պատահականությամբ և աշխատակիցների ջանքերի շնորհիվ այդ տեխնածին աղետն ավելի մեծ մասշտաբ չստացավ՝ վթարը դուրս չեկավ քաղաքի սահմաններից, չնայած, մասնագետների գնահատմամբ, այդ վթարի հետևանքները կարող էին համեմատելի լինել Չեռնոբիլի աղետին:
Այդ դեպքի և նրա հետևանքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը, ինչպես այն ժամանակվա քիմիական արդյունաբերության նմանատիպ շատ վթարների ժամանակ (Նովոմոսկովսկ, Չապաևսկ, Ստալինգրադ, Դերժինսկ), գաղտնի էր պահվում բնակչությունից, և հասանելի դարձավ միայն 1990-ականներին էկոլոգների ու բնապահպանական կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ: Սակայն առ այսօր այդ վթարի հետևանքները չեն ստացել օբյեկտիվ բժշկական գիտական գնահատական:
Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օրն առաջին անգամ նշվել է 1997 թ. ապրիլի 28-ին Միություն «Քիմիական անվտանգության համար» ռուսական հասարակական էկոլոգիական կազմակերպության նախաձեռնությամբ՝ ի հիշատակ Նովոչեբոկսարսկում ողբերգական իրադարձությունների: Հաջորդ տարիներին այդ օրը սկսեց նշվել որպես Քիմիական անվտանգության օր: Նրա նպատակը, առաջին հերթին, մարդու «քիմիայի» հետ փոխազդեցության և՛ վտանգավոր, և՛ անվտանգ քննադատական վերլուծությունն է:
Երկրի քիմիական անվտանգության ապահովումը (ինչպես մարդկանց, այնպես էլ բնության) գլխավոր համապետական խնդիրներից է, և առանց պետական միջամտության անհնար է ցանկացած ծրագրիիրականացում՝ ուղղված մարդկանց կյանքի որակի բարելավմանը: Այդ պատճառով անհրաժեշտ է անկախ նմանատիպ գնահատականներ տալ. քիմիական բնույթի աղտոտումների ազդեցությունը շրջակա միջավայրի, մարդկանց առողջության վրա, առանձին տարածքների և սննդամթերքների քիմիական աղտոտման խնդրի հրատապությունը, քիմիական անվտանգության վերաբերյալ միջոցառումների մակարդակը և այլն:
Քիմիական անվտանգության օրվա առիթով բնապահպանական և էկոլոգիական կազմակերպությունների, հասարակայնության ներկայացուցիչների կողմից անցկացվում են էկոլոգիական ակցիաներ, սեմինարներ, ցույցեր, պիկետներ, մամլո ասուլիսներ և այլ միջոցառումներ: Թեմաներ, որոնք լուսաբանվում են այդ միջոցառումներում՝ «Քիմիական անվտանգության համար», «Քիմիական զենք. պատմություն, էկոլոգիա, քաղաքականություն», «Չհայտարարված քիմիական պատերազմ՝ քաղաքականություն էկոլոգիայի դեմ», «XXI դարի զենք՝ կենսաբանական», «Թունավոր նյութեր և առողջություն», «Քիմիա և բնակարան», «Քիմիա և մարդու իրավունքներ» և այլն:
Կարևոր և մեծ խնդիր է հին քիմիական զենքի ոչնչացումը: Հատկապես դա հրատապ է այն բնակելի տարածքների բնակչության համար, որտեղ պահվում են հին ժամանակներից և ոչնչացվում են այսօր: Չէ՞ որ դադարեցված և հետագայում լքված ռազմական ձեռնարկումների տարածքները, որոնք սովետական տարիներին զբաղվում էին քիմիական զենքի և պայթուցիկ նյութերի արտադրմամբ, այսօր սպառնալիք են: Իսկ նրանց վերացումը պահանջում է վիթխարի ծախսեր, հետևաբար, ոչ միշտ է կատարվում ժամանակին:
Այդ պատճառով ամեն տարի Քիմիական անվտանգության օրը էկոլոգիական և բնապահպանական կազմակերպությունները նույնպես հանդիպումներ են կազմակերպում իշխանության, ԶԼՄ ներկայացուցիչների հետ, արտադրանքի և քիմիական զենքի պահպանման վայրերում քիմիական արտադրության աշխատակիցների հետ, որպեսզի մեկ անգամ ևս հիշեցնեն, թե ինչպիսի՞ հետևանքների կարող են հանգեցնել քիմիական և ռազմական ձեռնարկություններում տեխնոլոգիական վթարները, ու կոչ անել պատասխանատու անձանց նման արտակարգ իրավիճակների դեպքում բաց և հասանելի տեղեկատվություն տրամադրել:
Կարդացեք նաև
ՄԱԿ-ը հատուկ ուշադրություն է դարձնում զարգացման դժվարություններ ունեցող երեխաների վիճակի բարելավմանը։ Միայն միևնույն հիվանդությամբ ախտահարված մարդիկ են լավ հասկանում միմյանց:
Ֆրանց Կաֆկա...
1967թվականից սկսած Մանկական գրքի միջազգային խորհրդի (International Board on Books for Young People, IBBY) նախաձեռնությամբ ու որոշմամբ դանիացի մեծն հեքիաթասաց Հանս Քրիստիան Անդերսենի...
Ծիծաղի օրն ընդունված է կատակով միմյանց սիրով ծաղրել։ Թե այս տոնը որտեղի՞ց է ծագումով (April Fool’s Day կամ All Fool’s Day), Ֆրանսիայից, Անգլիայից, Մեքսիկայից կամ Շվեդիայից, գաղտնիք է, որը, ցավոք, ծածկված է մթությամբ...
Զատիկը Հայաստանում. Զատիկ հայերեն բառը հավանաբար ծագում է «ազատություն, ազատել» բառից և նշանակում է տառապանքներից, չարից, մահից ազատում: Զատիկին միմյանց ողջունելով, հայ քրիստոնյաներն ասում են...
«...Եւ Յիսուս իր աշակերտներին ասաց. Գիտէք, որ երկու օրից յետոյ Զատիկն է, եւ մարդու Որդին պիտի մատնուի խաչը ելնելու համար»։
«Զատիկ» նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքից և իր վերջնական իմաստով...
Մի անգամ էպիլեպսիայով տառապող Կեսսիդի Մեգան (Cassidy Megan) անունով իննամյա աղջնակը որոշեց ապացուցել մարդկանց, որ ինքը ոչնչով չի տարբերվում մյուսներից...
«Այդ օրը նշելով՝ մենք պետք է հակադրվենք մարդկանց վատ որակներին, դրա հետ մեկտեղ` գովերգենք ստրկության անցյալի և ներկայի հակառակորդներին, պահպանենք ստրկության մասին հիշողությունը»...
«Եկեք ընդունենք ճշմարտության անփոխարինելի դերը մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցում և պարտավորվենք պաշտպանել ճշմարտության հաստատման իրավունքը մեր գլոբալ առաքելության կատարման գործընթացում»...
Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը` (World Tuberculosis Day) Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպության (ԱՀԿ) որոշմամբ։ Այդ օրը գերմանացի մանրէաբան Ռոբերտ Կոխը (Robert Koch) հայտարարեց...
Ռասայական խտրականության վերացման դեմ պայքարի միջազգային օրն (International Day for the Elimination of Racial Discrimination) անցկացվում է ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեայի 21-րդ նստաշրջանի 1966 թ. հոկտեմբերի 26-ի որոշմամբ և ամեն տարի նշվում է մարտի 21-ին...
Մարտի 21-ին նշվում է Դաուն համախտանիշ ունեցող մարդու միջազգային օրը (World Down Syndrome Day): Այդ տարեթիվն օրացույցի մեջ մտել է 2006 թ.: Նախաձեռնությունն այդ թեմային նվիրված 6-րդ սիմպոզիումի մասնակիցներինն է: Ռուսաստանում Դաուն համախտանիշով...
Ամբողջ աշխարհում մարտի 20-ին, ՄԱԿ-ի նախաձեռնությամբ, նշվում է Երկրի օրը: Ընդ որում միջազգային տոների օրացույցում գոյություն ունի Երկրի երկու օր՝ այսօրվանը նշվում է Գարնանային գիշերահավասարի օրը, իսկ երկրորդը՝ ապրիլի 22-ին: Առաջինն ունի...
Առանց մսի միջազգային օրը (International Day Without Meat) շատ երկրներ նշում են 1985 թ.: Այդ օրը խանութներն ու ռեստորանները հրաժարվում են մսի վաճառքից, իսկ ակտիվիստները քարոզում են բուսակերություն, կենդանիների և շրջակա միջավայրի հանդեպ` կարեկցանք...
Առաջին անգամ Քնի համաշխարհային օրն (World Sleep Day) անց է կացվել 2008 թ. մարտի 14-ին, և` այդ օրվանից ի վեր, ամեն տարի Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպության (ԱՀԿ) ծրագրի շրջանակներում անց են կացվում քնի և առողջության հարցերին...
Շատ քչերին կարող է հաջողվել խուսափել հիվանդ ատամների, լնդերի, ոչ ճիշտ ատամնանստվածքի խնդիրներից: Երկրի բնակչության հիմնական մասին կյանքի ընթացքում գոնե մեկ անգամ բախտ է վիճակվել նստել ատամնաբույժի բազկաթոռին...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն